Εθισμός στον τζόγο: σημάδια και αντιμετώπιση

Υπάρχουν περιπτώσεις, που η ενασχόληση με το στοίχημα και τα τυχερά παιχνίδια μπορεί να εξελιχθεί σε σοβαρότατο πρόβλημα για ορισμένους ανθρώπους και την οικογένεια τους. Ένας εθισμός στα τυχερά παιχνίδια μπορεί να έχει πολλές αρνητικές ψυχολογικές, σωματικές και κοινωνικές επιπτώσεις.

Τα άτομα που αντιμετωπίζουν αυτής της μορφής τον εθισμό μπορεί να εκδηλώσουν κατάθλιψη, ημικρανία, δυσφορία και άλλες διαταραχές που σχετίζονται με το άγχος.

Όπως και με άλλες μορφές εθισμού, η ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια είναι μία εμπειρία μοναξιάς και απομόνωσης, άμεσα συνδεδεμένη με το αυξανόμενο άγχος.  Σε ακραίες περιπτώσεις, μπορεί να οδηγήσει σε και απόπειρες αυτοκτονίας. 

Τι είναι αυτό που ωθεί τους ανθρώπους να συνεχίσουν να παίζουν ακόμα και όταν ξεπεράσουν τα όρια τους; Τι τους κρατάει όταν το παιχνίδι σταματήσει να είναι ευχάριστο;

Σύμφωνα με διάφορους ερευνητές που έχουν ασχοληθεί με τον εθισμό, τα τυχερά παιχνίδια, είναι σχεδιασμένα με τέτοιο τρόπο ώστε να διεγείρουν τον εγκέφαλο των ανθρώπων που ασχολούνται με αυτά. Εκτός από το ό,τι απασχολούν τους παίχτες για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, τους δημιουργούν και την ψευδαίσθηση ότι μπορούν να ξεπεράσουν την τύχη τους, αφού θέλουν να θεωρούν τους εαυτούς τους ικανούς να το πράξουν.

Επίσης, οι περισσότεροι τζογαδόροι μιλάνε για την έντονη συγκίνηση ή ευφορία που βιώνουν καθώς παίζουν. Αυτή και άλλες τέτοιου είδους εθιστικές συμπεριφορές, απελευθερώνουν συγκεκριμένες ορμόνες στον εγκέφαλο που δίνουν στο άτομο μια εσωτερική ευχαρίστηση και τον κάνουν να θέλει να επαναλάβει την εμπειρία.

Συμπτώματα

Ο παθολογικός τζόγος δεν είναι μια σωματική ασθένεια και τα συμπτώματα του εθισμού είναι δύσκολο να ανιχνευθούν. Συνήθως γίνονται αντιληπτά μόνο από όσους συνδέονται πολύ στενά με τον παίκτη. 
Συνήθως ο εθισμένος αρνείται ή υποτιμά το πρόβλημα. Κάνει αποτυχημένες προσπάθειες αποχής και λέει ψέματα, πολλές φορές στον ίδιο του τον εαυτό. Τα σημάδια του εθισμού στον τζόγο εμφανίζονται πιο έντονα όταν η συμπεριφορά του επηρεάζει την καθημερινότητα και τις σχέσεις του.

Συγκεκριμένα, ο εθισμένος στον τζόγο παρουσιάζει συμπεριφορές όπως:

  • Έντονη ή συνεχής ενασχόληση με τον τζόγο και ανησυχία όταν επιχειρεί να τον διακόψει ή να τον ελαττώσει. Εάν κάτι τον εμποδίσει να παίξει, θα αντιδράσει με δυσφορία, θυμό και κλιμακούμενη ένταση, ενώ σε περίπτωση κέρδους, θα παρουσιάσει χαρούμενη διάθεση, διογκωμένο «εγώ» και ανακούφιση.
  • Πολύωρα ή αδικαιολόγητα διαστήματα απουσίας από το σπίτι και τη δουλειά. Η αποδοτικότητα του στην εργασία είναι μειωμένη, ενώ σε ιδιαίτερα σοβαρές περιπτώσεις, ο εθισμένος μπορεί να θέσει εξολοκλήρου σε κίνδυνο την εργασία του.
  • Απομόνωση, προκειμένου να σκεφτεί τρόπους με τους οποίους θα παίξει ένα παιχνίδι και αρνητική διάθεση απέναντι σε υποδείξεις ή αναφορές των άλλων για τον τρόπο με τον οποίο ασχολείται με τον τζόγο.
  • Οικονομικές συνέπειες από τα αλλεπάλληλα δάνεια, υπερφορτωμένες πιστωτικές κάρτες, ακάλυπτους λογαριασμούς και αδικαιολόγητη απουσία χρημάτων από τον οικογενειακό προϋπολογισμό. 

Μήπως κάποιος δικός σας άνθρωπος είναι εθισμένος στο τζόγο;

Οι βασικές ενδείξεις για να αναγνωρίσεις αν κάποιος παλεύει με τον εθισμό:

  • Παρουσιάζει μια αμυντική στάση. Μπορεί να είναι ιδιαίτερα μυστικοπαθής ή να κατηγορεί τους κοντινούς του ανθρώπους για την ανάγκη του να παίξει. 
  • Γίνεται ξαφνικά μυστικοπαθής για τα χρήματα και τα οικονομικά του, ενώ μπορεί να εμφανίσει αιφνίδια επιθυμία ελέγχου των οικονομικών του.  Ίσως «μυστηριωδώς» να μειώνονται τα ποσά στους τραπεζικούς λογαριασμούς ή να γίνονται αιτήσεις για ανεξήγητα δάνεια ή προκαταβολές από τη δουλειά. 
  • Αναζητά απελπισμένα χρήματα για να εξυπηρετήσει το τζόγο. Αυξάνονται οι λογαριασμοί των πιστωτικών καρτών, ζητά από φίλους και οικογένεια δανεικά. Κοσμήματα, αυτοκίνητα ή άλλα αντικείμενα που είναι εύκολο να δοθούν ως ενέχυρο εξαφανίζονται.

Θεραπεία

Το πρώτο βήμα επίλυσης κάθε προβλήματος, είναι η αποδοχή της ύπαρξης του και της αναγκαιότητας της αλλαγής στον τρόπο ζωής του εθισμένου. Παρόλο που η έκφραση αυτή φαίνεται προφανής, είναι συχνά ένα από τα δυσκολότερα σημεία στην αντιμετώπιση του εθισμού στον τζόγο. Ο εθισμός μπορεί να ασκεί τεράστιο έλεγχο πάνω στο μυαλό των ανθρώπων και να τους κάνει να πιστεύουν ότι δεν μπορούν να ελέγξουν τίποτα οι ίδιοι.

Αν και συνήθως φαίνεται υπερβολικά δύσκολο ο ίδιος να μιλήσει σε κάποιον για το συγκεκριμένο πρόβλημα, στην πραγματικότητα αυτό είναι το πιο σωστό και μπορεί να αποβεί ιδιαίτερα ωφέλιμο για την αποκατάστασή του εθισμένου.

Η υποστήριξη των φίλων, της οικογένειας ή του συντρόφου του μπορεί να κάνει τη διαφορά μεταξύ μιας επιτυχημένης και μιας αποτυχημένης αποκατάστασης. 

Ένα δεύτερο βήμα επίλυσης του συγκεκριμένου προβλήματος είναι η αναζήτηση βοήθειας από κάποιο ειδικό ή από άτομα που έχουν παλέψει την ίδια μάχη και την έχουν κερδίσει. Αυτοί οι άνθρωποι κατανοούν τις σκέψεις του εθισμένου και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει. Έχουν ήδη καταφέρει να πετύχουν την απεξάρτηση τους από τον τζόγο, κάτι που μπορεί να αποτελέσει επιπλέον κίνητρο για το άτομο που ακόμα προσπαθεί.

Γενικά

Όταν φλερτάρει κάποιος με τον τζόγο, πάντα παραμονεύει ο κίνδυνος να χαθεί το μέτρο. Παρόλα αυτά, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε, ότι το μεγαλύτερο ποσοστό ανθρώπων, που ασχολούνται με τα τυχερά παιχνίδια, είναι αυτό το οποίο ανήκει στην κατηγορία του αποκαλούμενου «κοινωνικού παίκτη».

Αφορά τους παίκτες που έχουν ως κύριο στόχο την διασκέδαση και ποντάρουν μικρό χρηματικό ποσό. 

Θα πρέπει όλοι να έχουμε πάντοτε στο μυαλό μας ότι, η συμμετοχή στο στοίχημα και το τυχερό παιχνίδι πρέπει να γίνεται με υπευθυνότητα και με πλήρη συνείδηση των κινδύνων που ελλοχεύει η μη υπεύθυνη συμμετοχή.

Εάν αντιληφθείς ότι εσύ ή κάποιο άτομο του περιβάλλοντός σου, παρουσιάζει προβλήματα εθισμού στο στοίχημα ή/και τα τυχερά παιχνίδια, μπορείς να αποταθείς για βοήθεια από κάποιο εξειδικευμένο σύμβουλο στο Κέντρο Πολλαπλής Παρέμβασης, τηλεφωνώντας στον αριθμό 1454.

Διαθέσιμη είναι επίσης και η ανοικτή γραμμή επικοινωνίας 1456, του Κέντρου Συμβουλευτικής Εφήβων και Οικογένειας «ΠΕΡΣΕΑΣ», όπου παρέχεται συμβουλευτική υποστήριξη σε εφήβους και νεαρούς ενήλικες μέχρι 22 ετών, καθώς και σε άτομα του οικογενειακού, φιλικού και κοινωνικού τους περιβάλλοντος.